Wentelen in weelde: 6 redenen om nu met vaste planten aan de slag te gaan

Wij Nederlanders zijn een gezegend volkje, nergens in Europa beschikt zo’n hoog percentage van de bevolking over een stukje tuin bleek uit een recent onderzoek. 70% van ons heeft gevraagd of ongevraagd een tuin in welke maat dan ook. Daarbij komt dat we een gematigd klimaat hebben waarin veel planten het willen doen. Dus of wij onze tuin een mediterrane uitstraling willen geven, of liever kiezen voor een Japanse Zentuin, een Amerikaanse prairie, een tropische oase, een Engelse cottagetuin of een wilde, inheemse plantenbiotoop met veel kikkers en libellen, het kan allemaal.

Juni in een stukje tuin van Albert Tielens te Hoeven, de beplanting is zo gekozen dat een aantal weken alles tegelijkertijd in bloei staat. De tuin van Tielens is uitgeroepen tot tuin van de maand september door de Nederlandse tuinenstichting. Eind september open tuindagen.

Natuurlijk zijn er planten die het niet willen doen in je tuin, meestal heeft dat te maken met de aanwezige grondsoort, maar niet met ons klimaat. Over die grond gesproken: we beschikken in ons landje van nature over een flinke humuslaag, terwijl men elders op aarde het soms moet doen met een dun laagje op een rotsige bodem. Planten die niet bestand zijn tegen een winter met vorst kunnen we als eenjarigen gebruiken.

Nog twee redenen om een tuin vol planten aan te leggen

Naast deze driedubbele zegening beschikken we ook over een gigantisch mooi aanbod van bloemen en planten, zaden, bollen en knollen tegen een schappelijke prijs. Dankzij een vakkundig leger van kwekers en veredelaars die in alle hoeken van het land aan het werk zijn en ons zo voorzien van een enorm assortiment waaruit het moeilijk kiezen is. En als klap op de vuurpijl kan dit prachtige aanbod ook nog bij je thuis bezorgd worden. Als je, zoals ik al geruime tijd, niet in staat ben om kwekers ter plekke van hun planten te ontdoen, of geen tijd hebt, dan laat je de planten gewoon bezorgen.

Online planten bestellen

Planten bereiken je deskundig ingepakt en goed verzorgd. Vaak ook nog eens met groeigarantie, gaat er toch nog iets mis, is de oplossing nabij. Wie vooral in een tuincentrum winkelt, krijgt bijna altijd seizoensplanten aangeboden. Zij verkopen bij voorkeur bloeiende planten. Goedkoper, groot aanbod en rechtstreeks van kweker naar klant gaan de planten van bijvoorbeeld plantengrow.nl Op deze website vind je naast een uitgebreid aanbod veel extra informatie, kun je selecteren op kleur, hoogte (heel handig!) bloeiseizoen en het soort tuin dat je wil aanleggen. Ook veel nuttige tips vind je er: zoals bijvoorbeeld een lijstje met drachtplanten voor bijen en vlinders, als je besloten hebt om hen centraal te stellen in je tuin.Mmmmm, dit zijn al vijf redenen om te tuinieren, stapel er nog eens zes bovenop om dat juist nu met vaste planten te doen.

Een prachtige border met rood en oranjetinten in tuin ’t Puntje. Vaste planten, siergrassen en eenjarigen (zinnia’s) gecombineerd.

Zes redenen om met vaste planten aan de slag te gaan in september en oktober

1) Vaste planten vormen de ruggengraat van een tuin. Jaar na jaar keren ze terug als je de juiste keuze hebt gemaakt voor jouw grond en microklimaat. Veelal zonder veel zorgen, wat compost op zijn tijd en organische mest zijn meestal voldoende. Vaste planten hebben vaak een veel langere bloeitijd (en flinke herbloei als er na de bloei geknipt is, ) dan sierheesters. Af en toe oplichten en delen voor nieuwe jaren onbekommerd genieten.Vaste planten dijen langzaam uit en de groeikracht zit aan de randen. Het hart blijft achter, verjongen door scheuren moet af en toe gebeuren.

Deze plant staat al een tijdje op mijn verlanglijstje: meisjesogen, in verschillende tinten geel te krijgen. Foto Jaap de Vries, Jakobstuin, bron facebook.

2) Hoewel je het hele jaar door, als het niet vriest, kan planten door het feit dat bijna alles in containers/potten wordt aangeboden, zijn september en oktober geweldige maanden om je vaste plantenborders eens flink aan te pakken. De grond is nog warm, veel aangenamer dan in het voorjaar. Veel planten vinden dat fijn en hebben minder moeite met een nieuw plekje. Een fijne bijkomstigheid: de afgelopen jaren was het in het najaar heerlijk rustig weer met veel zon en hoge temperaturen. Aangenaam weer om buiten aan de slag te zijn. Vaak een stuk beter dan in maartse buien en koude voorjaarsmaanden, de ‘second best’ tijd om vaste planten te planten en verplanten.

Kies vaste planten ook op basis van het wintersilhouet. Van warmoranje/gele bloemen naar schitterende pluizen bollen. Ligularia dentata

Siergrassen plant je sowieso bij voorkeur vroeg in het najaar. In de komende maanden maken vaste planten zich op voor de winter, brengen de voedingsstoffen terug naar de bodem en sterven rustig af om ondergronds door te leven en zich klaar te maken voor een nieuw seizoen. Plant of verplant je ze nu, kunnen ze zich nog even settelen en heb je gelijk een voorsprong voor een nieuw bloeiseizoen. Ze zijn minder afhankelijk van regen, er is al veel meer vocht in de lucht en de bodem, hete, uitdrogende dagen zullen zich niet meer voordoen. De gieter kan blijven staan.

In de borders van Lipkje Schat in de Noordoostpolder vind je prachtige combinaties van vaste planten en bloembollen. Hier zijn bloeiende euphorbia, tulpen en narcissen fraai gecombineerd.

3) Pak een stuk border aan door de aanwezige planten uit te spitten, te delen, verrassende combinaties te maken en aan te vullen met nieuwe planten die je afgelopen zomer ontdekt hebt tijdens een open tuinbezoek, een tuinreportage in een blad of zij die al te lang op je wensenlijstje staan. Het leven is al zo kort, uitstellen is zonde! Als je een nieuw borderontwerp hebt gemaakt, kun je dit nu direct aanvullen met bollen en zo het bloeiseizoen van je border vervroegen. Als het loof van deze bollen is afgestorven, zijn dit de plekken in je border waar je in mei/juni eenjarigen kan zaaien in aanvulling op de vaste planten. Maar aanvullen hoeft natuurlijk niet. Een uitgekiend borderontwerp kan het hele jaar door in bloei staan.

Nog een voorbeeld uit Flevoland; in dit geval zijn de vaste planten nog niet in bloei en krijgt de voortuin door de witte narcissen een vervroegde bloei, terwijl de vaste planten zich rustig opmaken voor hun bloeitijd.

4) Het tuinseizoen zit nu nog vers in je geheugen, misschien ben je tot de ontdekking gekomen dat jouw tuin na juni nog maar weinig kleur vertoont, onnodig. Zelf heb ik een donkerrode chrysant die pas eind oktober, begin november in bloei komt. Tot die tijd levert de plant een bijdrage in de border met zijn grijsgroene blad. Iedere tuin zou minstens één herfstaster moeten hebben, in het arboretum Kalmthout België vonden de vlinders de allereerste bloemen van deze plant belangrijker dan al het andere bloeiende om hun heen. Herfstasters zijn er in diverse opvallende kleuren, maar ook in het wit, van heel laag tot hoog: er is er altijd wel een die in jouw tuin past. Of je kwam tot de ontdekking dat in jouw vakantie de tuin op het hoogtepunt van zijn bloei is geweest. Als je altijd in juli weg ben, kun je er beter voor zorgen dat je voor planten kiest die in mei juni bloeien en zij die dat vanaf augustus doen.

Iedere tuin een herfstaster: vanwege de warme kleuren, de late bloei en het feit dat vlinders er dol op zijn.

5) Kies voor een feestje in je tuin, dat is het motto van Ton ter Linden. Je kunt de neiging hebben om ervoor te zorgen dat er altijd ergens iets in bloei is in je tuin. Logisch, als je een kleine tuin hebt. Toch kun je er misschien beter voor kiezen, ook in dat geval, om je tuin op te splitsen in stukjes beplanting, waar alles in één keer in bloei komt, gevolgd door een bescheiden nabloeiperiode. Dicht bij mijn huis ligt het accent op voorjaarsbloeiers, je zit immers nog veel binnen en kijkt in je warme kamer naar buiten.

Een voorjaarsfeestje: bijna alles tegelijkertijd in bloei: vaste planten en bollen, foto Gert Tabak In de tuinen in Friesland van Ton ter Linden, niet meer te bezoeken, nieuwe eigenaren.

Het terras waar je de zomeravonden doorbrengt zou omringd moeten zijn met zomerbloeiers overgaand in een herfstspektakel. In deze border kun je de vaste planten aanvullen met zomer bloeiende bollen en knollen zoals dahlia’s bijvoorbeeld. En vergeet je voortuin niet. Ook daar kun je een feestje bouwen in een bepaald seizoen aanvullend op je achtertuin. Nu ik veel tijd doorbreng in mijn relaxstoel, geniet ik erg van de opgefriste border in mijn voortuin. Je persoonlijke situatie speelt dus ook een rol! Ook kom ik nu tot de ontdekking dat kwistig uitzaaiende planten zoals sommige ooievaarsbekken, vrouwenmantel en in mijn tuin Gaura lastig zijn als je beperkt bent in het intomen ervan. De laatste is kort levend en zorgt met zijn vele nakomelingen voor nieuwe planten, dat wel. Met de keuze van je vaste planten kun je rekening houden met uitzaaien, hoeveel tijd wil je doorbrengen op je knieën om plantjes uit de bestrating te vissen en uitdijende planten in toom te houden?

Kokarde, een fantastische plant voor boeketten, maar ook voor een warme/vurige border!

6) Tot slot, misschien droom jij van die Japanse Zentuin met veel bladplanten of wil je zoveel mogelijk boeketten kunnen plukken in je tuin, planten met mooi blad zijn dan heel fijn als basis. Neem bijvoorbeeld vrouwenmantel met zijn citroengele bloemetjes en fraaie blad dat regendruppels lang vast houdt en altijd passend in een boeket, wonderbaarlijk genoeg bij heel veel verschillende kleuren. De pluktuin Bosschenhoofd heeft een flink gedeelte met vaste planten in aanvulling op de eenjarigen, ze laten zien dat juist vaste planten een grote rol kunnen spelen voor je boeketten.

Misschien ben je je pasteltinten  helemaal zat of  snak je naar de rust van witten en grijzen? Wat let je om je droom te verwezenlijken en te experimenteren? Vervang een hele border in een keer. Ikzelf hou  van lila en roze tinten, maar wil die spannend maken met accenten oranje.  Dit jaar heb ik mijn roze border voorzien van cannaknollen met donkerblad en oranjebloemen. Een geslaagd experiment, vind ik zelf:

Een kleurige herfstborder in Arboretum Oudenbosch. Geopend tot en met de herfstvakantie om inspiratie op te doen.

In september zijn er nog volop open tuinendagen om inspiratie op te doen voor de najaarsborder! Wie toch die ene plant niet kan laten staan, wij, tuinliefhebbers schijnen daar een handje van te hebben, doet er goed aan zoals Laura Dingemans een Laantje van begeerte aan te leggen, waar altijd wel een plekje voor een plant te vinden is. Ook haar tuin is nog open in september en oktober, ga de vaste plantenborders bewonderen. Veel plezier met planten en het ontwerpen van je creaties.

Direct terug naar home

Met dank aan Plantengrow.nl voor de samenwerking.

Foto bovenaan dit bericht is gemaakt door Ruud Slagmolen in de tuin van de Jorissenhoeve te Schijf